Handen en voeten aan verbinding, verantwoording en veranderkracht

Het leertraject Verbindend Leiderschap, een initiatief van HR, ontworpen en uitgevoerd door VUmc Academie en De Nieuwe Verdieping, biedt hen de nodige inzichten en handvatten. Waarbij de vertaalslag naar de praktijk centraal staat. “Met het samengaan van AMC en VUmc, veranderde ook de visie op leidinggeven binnen de organisatie”, vertelt Monique Berkhout, Senior Leiderschap & Organisatie-ontwikkeling bij Amsterdam UMC (rechts in beeld). “De uitdagingen voor leidinggevenden zijn in deze fusieorganisatie fors toegenomen. De teams zijn vaak verdubbeld in aantal en moeten nog wennen; aan elkaar, de nieuwe locatie en andere procedures en/of culturen. Daarnaast spelen een cao-discussie, de nasleep van de coronaperikelen, schaarste op de arbeidsmarkt, de noodzaak om te innoveren en digitaliseren. Kortom, ieder moment van de dag is stevig leiderschap nodig. Dat kan er niet meer ‘bij gedaan’ worden. Het is een vak op zich. Waarbij je elkaar keihard nodig hebt. De focus in die visie ligt op verbinding, verantwoording en veranderkracht. Competenties waar je als leidinggevende gedurende je hele loopbaan op terug kunt vallen.”

In het verlengde van die nieuwe kijk op leiderschap, werd ook het scholingsaanbod onder de loep genomen. Zo wordt de leergang Clinical Leadership in een vernieuwde versie aangeboden en werd op initiatief van HR het leertraject Verbindend Leiderschap ontwikkeld, speciaal voor beginnende leidinggevenden binnen Amsterdam UMC. Monique: “In dit traject leert de leidinggevende echt handen en voeten te geven aan verbinden, verantwoorden en veranderkracht. Binnen zijn eigen context en vermogen.”

Best of both worlds

VUmc Academie en De Nieuwe Verdieping maakten gezamenlijk het ontwerp van het leertraject. En ook de uitvoering is in handen van beide partijen. Zo wordt elke deelnemersgroep begeleid door zowel een trainer van VUmc Academie als van De Nieuwe Verdieping. En dat levert een heel goed resultaat op. “Binnen no time waren mijn duo-trainer en ik op elkaar ingespeeld,” zegt Stéphanie van Item-Bakker, trainer bij VUmc Academie (boven links in beeld). “We hebben the best of both worlds samengebracht,” vult trainer Jeannette van Huët (hieronder in beeld) van De Nieuwe Verdieping aan.

Leervragen vormen rode draad

Centraal staan de leerbehoeftes van de deelnemers. Na een persoonlijk profiel – waar ben je goed in, waar liggen je uitdagingen – vindt een intakegesprek plaats tussen trainer, deelnemer en leidinggevende. Gezamenlijk stellen zij de leervragen en -doelen vast. “Deze vormen vervolgens de rode draad gedurende het traject,” zegt Stéphanie. “Deelnemers gaan hier zelf actief mee aan de slag; de leidinggevende fungeert daarbij vooral als sparringpartner, klankbord en spiegel.” Veel leervragen van deelnemers hebben betrekking op de nieuwe positie binnen het team. Maar ook vragen als ‘hoe krijg ik mijn team zelfactiverend?’, ‘hoe voorkom ik dat ik zelf steeds het werk overneem?’, of heel praktisch: ‘hoe geef ik leiding op twee locaties?’, zijn veel gehoord. “Wij bieden hiervoor een breed arsenaal aan handvatten en vaardigheden”, aldus Jeannette. “Een groot deel van de theorie kan middels een online module van Goodhabitz gevolgd worden. Hierdoor kunnen we tijdens de trainingsdagen dieper ingaan op eigen casuïstiek, met actiegerichte oefeningen en diepgaande reflectie. Deelnemers bevragen en spiegelen elkaar, delen inzichten maar ook twijfels. Dat alles op een open en kwetsbare wijze. Binnen de groep ontstaat veel betrokkenheid bij elkaars leren.” Naast de gezamenlijke bijeenkomsten, voeren de trainers individuele tussen-evaluatiegesprekken om met de deelnemers de balans op te maken wat betreft de stappen die zijn gemaakt in de gewenste ontwikkeling. In intervisiesessies komen vraagstukken aan de orde die de deelnemers in de praktijk tegenkomen. Met een deel van de leergroep wordt hierop geanalyseerd, gecoacht en advies gegeven.

Ruimte om te experimenteren

Cruciaal voor het slagen van het traject zijn de afspraken die in de beginfase gemaakt worden over hoe het geleerde geborgd kan worden. Jeannette: “Zowel de deelnemer als de leidinggevende committeren zich aan de leerdoelen. Dat betekent dus ook dat de leidinggevende de deelnemer helpt door te faciliteren en ervoor zorgt dat er ruimte is om te experimenteren, in de praktijk.” Die vertaalslag naar de praktijk was ook echt het uitgangspunt bij de ontwikkeling van het programma. Jeannette: “Uit de theorie van Jennings blijkt namelijk: ongeveer 70% van wat je leert, leer je in de praktijk!”

Senang

Naast de nodige theorie en algemene vaardigheden, is persoonlijke ontwikkeling een belangrijk onderdeel van het leertraject. Wat zijn je kwaliteiten, valkuilen, waarden, normen en ingesleten patronen? Hoe verhoud je je tot de ander? Welke plek neem je in, in de organisatie én daarbuiten. Door jezelf te leren kennen en patronen te herkennen, en eventueel te kunnen doorbreken, sta je sterker. Stéphanie: “Een van de leidinggevenden zei het mooi tegen zijn teamleider: ‘Ik wil dat jij je senang voelt in je rol.” Jeannette: “Er ontstaan prachtige inzichten die verder gaan dan het niveau van vaardigheden.” Zo’n persoonlijk traject kan natuurlijk best spannend zijn. Jeannette: “We proberen er als trainers dan ook echt voor te zorgen dat deelnemers zich vertrouwd en veilig voelen om te delen.” Doordat het zo persoonlijk is, ontstaat er vaak een hechte groep. De kracht van het programma zit hem dan ook in het van en met elkaar leren. Wat nog eens versterkt wordt door de samenstelling. Jeannette: “We hebben diëtisten, huisartsen, medisch werkplekmanagers, mensen van beveiliging; allemaal met verschillende zienswijzen. Dat is zo leerzaam.”