Leidinggeven; tijdens de geneeskundeopleiding was dat niet direct het belangrijkste waar de aandacht naar toeging. Toch komen veel medisch specialisten ermee in aanraking.

Ze worden bijvoorbeeld vakgroepvoorzitter of afdelingshoofd en zijn ineens verantwoordelijk voor een heel team. Moeten onderhandelen, bemiddelen en motiveren. Hebben targets, gaan over de personele bezetting en dragen zorg voor onderwijs en ontwikkeling. En dan zijn ze ook nog ‘gewoon’ arts. Hoe houden ze zich staande als duizendpoot? Omdat dat niet iedereen van nature makkelijk af gaat, biedt VUmc Academie de leergang Clinical Leadership. Arent Muller en Nicole Hermans, trainers en opleidingsadviseurs bij VUmc Academie, lichten de meerwaarde van de leergang toe.

Nicole Hermans, trainer en opleidingscoördinator met trainer Arent Muller

Waarom een leertraject in leidinggeven voor medisch specialisten? “Als medisch specialist word je klaargestoomd voor medicus; leiderschap zit niet in het curriculum”, benadrukt Arent Muller. “Leiderschap is niet rechtlijnig. Je hebt niet alleen te maken met de inhoud, maar ook met relaties tussen mensen. Je moet kunnen meebewegen. En je moet kunnen omgaan met onmacht. Als leidinggevende heb je een bepaald soort macht. Tegelijkertijd kun je niet alles fixen. Zeker als je geen functionele leiderschapspositie bekleedt, heb je niet altijd het mandaat. Je kunt je dus ook heel onmachtig voelen. Wij bieden ondersteuning door onze clinical leaders samen te brengen in een omgeving waar zij van elkaar en met elkaar kunnen leren en door intervisie en coaching.” Hoe ziet zo’n traject eruit? Welke thema’s komen er aan bod? Nicole Hermans, trainer en opleidingscoördinator bij VUmc Academie: “Aan het begin van elk traject stellen de deelnemers hun eigen leerdoelen vast. Zij moeten voor zichzelf bepalen: wat is mijn leiderschapsrol? Waar kan ik mezelf in verbeteren? Gedurende het programma gaan ze daarmee aan slag. In verschillende modules gaan we in op de soft skills en hard skills. Thema’s die daarbij aan bod komen zijn bijvoorbeeld persoonlijk leiderschap en omgaan met krachtenvelden. Maar ook financieel management, kwaliteit en veiligheid. Of zaken die te maken hebben met de alliantie. Ook dat is een uitdaging waar veel leidinggevenden nu voor staan.”

Wat is de kracht van deze leergang? “Veel ander aanbod is theoretisch en gaat vooral in op modellen en inzichten”, zegt Nicole. “In deze leergang komt dat eveneens aan bod, maar deelnemers moeten ook het geleerde direct toepassen en oefenen in de praktijk. Bijvoorbeeld met praktijkopdrachten. Daarnaast is het weliswaar een individueel leertraject met eigen leerdoelen, maar staat van en met elkaar leren centraal. Door te spiegelen en te reflecteren en uitwisseling.” Hoe zorgen jullie voor aansluiting bij de praktijk? Arent: “Deels door te werken op basis van casuïstiek. Omdat het heel belangrijk is om over de eigen ervaringen te praten en deze met elkaar uit te wisselen.” Nicole: “Daarbij zorgen we voor gastsprekers en experts van binnen en buiten de eigen organisatie om te praten over specifieke onderdelen, bijvoorbeeld financieel management. Een ziekenhuis is een ingewikkelde organisatie en een UMC al helemaal. We gaan dus echt in op wat je in het ziekenhuis tegenkomt. De experts hebben de kennis van de thema’s die spelen in de zorg, en kunnen dus vanuit de context van de praktijk vertellen.”

Wat kunnen deelnemers van jullie als trainers verwachten? Nicole: “Wij zijn ‘gespecialiseerd’ in de soft skills. Wij zijn er om te begeleiden en te faciliteren en voeren ook individuele coachingsgesprekken. We volgen de deelnemers en helpen bij het bijstellen van leervragen.” “En we bieden, als daar behoefte aan is, ook coaching on the job”, besluit Arent.