Wessel Schulte, senior Learning & Development adviseur en Carol Timmer, opleidingskundige
‘Werkplekleren vraagt om andere rol van leidinggevende’
“Leerleiderschap betekent dat je er als teamleider voor moet zorgen dat er een omgeving ontstaat waarin teamleden willen en kúnnen leren”
Niet meer zomaar een teamlid naar een training of cursus sturen om bij te leren, maar de werkplek inrichten als leeromgeving om werkplekleren te faciliteren. Waarom, hoe doe je dat en wat betekent dit voor een leidinggevende?
Carol Timmer, opleidingskundige en Wessel Schulte, senior Learning & Development adviseur, geven uitleg.
Carol: ‘Voor artsen is een UMC eigenlijk een grote leerwerkplek, maar voor het professionaliseren van bijvoorbeeld verpleegkundigen halen we ze juist weg van de werkplek en sturen we ze naar cursussen.’ ‘Kort door de bocht gezegd’ gaat Wessel verder, ‘je loopt als manager tegen een probleem of leerbehoefte aan, je zoekt naar een geschikte training bij een extern bureau, stuurt je teamleden ernaar toe en dan moet het goed komen.’
‘Maar dat is niet meer op te brengen, zegt Carol. ‘Bovendien weten we dat alleen kennis overdragen en in de schoolbanken zitten, niet werkt. Veel van het geleerde is na drie dagen weggezakt. De transfer naar de werkplek laat te wensen over. Leren is namelijk vooral ook doen en daarop reflecteren. In het strategisch opleidingsplan staat dan ook dat we van formeel leren – cursussen, e-learnings, trainingen, et cetera – naar meer werkplekleren moeten.’
Leerleiderschap
Hoe je dit vormgeeft op een afdeling daar is volgens Carol geen eenduidige formule voor. Het is afhankelijk van wát er geleerd moet worden – voor sommige vaardigheden moet je toch gewoon naar school –, waar er geleerd moet worden – dus op welke afdeling – en wie er moet leren. Wel is duidelijk, dat als er eenmaal op een afdeling gekozen is voor werkplekleren, dit om ander gedrag van de teamleider vraagt. Namelijk om zogenaamd leerleiderschap, wat betekent dat je er als teamleider voor moet zorgen dat er een omgeving ontstaat waarin teamleden willen en kúnnen leren.
Oog voor wat nodig is
Als je kiest voor werkplekleren kun je niet meer uitbesteden en neem je als teamleider min of meer de rol van opleider over. Wessel: ‘Jij moet bepalen wat er belangrijk is op de afdeling, welke leerbehoeftes daar uit voortkomen en welke content daarbij nodig is. Je moet leerdoelen helpen formuleren, leeractiviteiten organiseren en ondersteuning bieden, onder andere door te coachen. Je moet oog hebben voor wat mensen nodig hebben en continu bedenken: hoe zorg ik dat mijn mensen zich als team en als individu blijven ontwikkelen? Dat is leerleiderschap.’ Carol: ‘Je moet daarbij ook steeds zoeken naar momenten in het werk die je kunt verbinden aan leren. Als iemand bijvoorbeeld wil oefenen met stomazakjes, dan kun eens van patiënt of van taak laten wisselen. Dat is al werkplekleren.’ Wessel: ‘Op die manier moet leren en ontwikkelen, naast resources, budgetten en middelen, een van de instrumenten worden om prestaties te verbeteren.’
“Leerleiderschap tonen is cruciaal”
“Op den duur werkt werkplekleren besparend en heb je er enorm veel profijt van”
Veilige leeromgeving
Werkplekleren staat of valt met een veilige leeromgeving waarin fouten maken mag, teamleden durven toegeven dat ze iets niet goed kunnen of juist hun kennis en kunde met elkaar willen en kunnen delen. Ook daarin speelt de teamleider een belangrijke rol. Wessel: ‘Want hoe makkelijk is het om iemand juist een uitbrander te geven als het mis gaat.’ Coachend leiderschap is dus wat er nodig is. En dat vraagt van sommigen een aanpassing in hun managementstijl.
Alle teamleiders op cursus?
Nee, het is niet zo dat alle teamleiders nu allemaal een cursus Leerleiderschap moeten volgen, zegt Carol: ‘Dit komt vanzelf aan bod op het moment dat zij kiezen voor leren via werkplekleren. Ook voor hen geldt dus leren door te doen op de werkplek zelf.’ ‘Maar’, vult Wessel aan, ‘wij kunnen teamleiders wel voorzien van bijvoorbeeld coaching. We kunnen helpen bij het in kaart brengen van de leerdoelen van de afdeling en samen bepalen wat er nodig is om met werkplekleren aan de slag te gaan. Natuurlijk vraagt deze vorm van leren in het begin om een flinke investering op verschillende vlakken, maar op den duur werkt werkplekleren besparend en heb je er enorm veel profijt van.’
Wilt u meer weten over hoe je als teamleider het werkplekleren kunt organiseren en hoe je leren en werken met elkaar kunt verbinden? Kijk dan op de website van VUmc Academie of neem contact op met Wessel Schulte om van gedachten te wisselen over werkplekleren op uw afdeling.
“We kunnen helpen bij het in kaart brengen van de leerdoelen van de afdeling”